Waar houdt een Shantykoor zich mee bezig en wat is eigenlijk een Shanty en een Seasong?

Een Shantykoor zingt in beginsel Shanties en Seasongs. Shantykoren, en dus ook het LEEUWARDER SHANTYKOOR – zorgen ervoor, dat de meeslepende Shanties en de vaak prachtige Seasongs niet in de vergetelheid raken. Onze opdracht!!

Een Shanty is een lied, dat werd gezongen aan boord van de grote zeilschepen, die in het verleden de wereldzeeën bevoeren. Bij de bediening van het tuigage, het hijsen van de zeilen, alsmede bij het zware trek-, duw- en tilwerk, zoals het anker halen, pompen en ballast of vracht laden en lossen, allemaal handelingen die men met meerdere mannen moest uitvoeren, was het belangrijk dat dit ritmisch en gecoördineerd gebeurde.

Duyfken

De Shanty werd afwisselend gezongen door de voorzanger (Shantyman), die de teksten vaak zelf en terplekke bedacht. De Shantyman was in de regel een goede en wat meer geletterde zanger en genoot een voorkeurspositie boven de rest van de matrozen. Hij kon mateloos populair worden aan boord als hij erin slaagde bekende teksten aan te passen aan de actuele situatie aan boord of aan de aard en de nukken van de schipper. Hoe geestiger of brutaler, hoe meer hij door zijn kompanen werd gewaardeerd. Een aardig voorbeeld van een Shanty is het alom bekende lied van de “de dronken zeeman”, een zgn. “Stamp and go” Shanty. Het lied werd gezongen bij het binnenhalen van een lange zware tros, waarbij de zeelui, met beide handen aan de tros, stap voor stap achteruit liepen en de stap “go” werd aangegeven door een “stamp” met de voet op het dek.

De bloeitijd van de Shanty lag in de tweede helft van de 19e eeuw. De Shanties werde nooit aan de wal gezongen. Dat deed teveel terug denken aan zware arbeid. Aan boord van de Schepen van Oorlog (Marine) werden geen shanties gezongen.

De “Seasong” formeel “Forebitter”genoemd, is het lied dat de zeelieden ter ontspanning in hun vrije tijd zongen. De “Forbitter”dankt zijn naam aan de z.g. “forebitts”: een stel bolders op het dek, gebruikt voor het vastmaken van de tros, waar de mannen zich in hun spaarzame vrije tijd verzamelden om samen te zingen. De Forebitter was, meer dan de Shanty, een verhalend, vaak wat melancholiek lied, waarin het ging over afscheid van thuis, het ruige zeemansleven, het passagieren in vreemde havens en de heimwee naar de geliefden in het vaderland.. In tegenstelling tot de Shanties, die zonder muzikale begeleiding werden gezongen, werd de Forbitter soms begeleid door een trekharmonica, viool, banjo of wat maar voorhanden was. Shanties en Forebitters zijn soms moeilijk te verstaan, omdat ze vaak in een plat (slang) Engels werden gezongen, of in het ‘pidgin’-Engels (steenkolen-engels), een mengelmoesje van Engels en de locale taal van het gebied waarmee handel werd gedreven.

Naarmate de zeilschepen meer en meer vervangen werden door stoomschepen en veel van de zware lichamelijke werkzaamheden werden overgenomen door machines, raakte de Shanty aan boord van schepen in ongebruik.

Shantykoren – en dus ook het LEEUWARDER SHANTYKOOR – zorgen ervoor, dat de meeslepende Shanties en de vaak prachtige Seasongs niet in de vergetelheid raken. Onze opdracht!!